Stamboom Onderzoek

Voorouder onderzoek

Heeft u de ouders van uw opa of oma nog gekend? Weet u wie de grootouders van uw opa of oma waren? En wat deden zij voor de kost?

Vragen waarop u misschien in familekring al antwoorden hebt gevonden. In elke familie gaan vast verhalen rond over beroemde of beruchte voorouders.

Bij stamboomonderzoek werkt u vanuit het heden terug in de tijd. U begint bij uzelf en gaat dan naar uw ouders, grootouders, overgrootouders en zo verder.

Links

Stamboomonderzoek doen gaat tegenwoordig een stuk gemakkelijker. Natuurlijk ga je eerst te rade in je eigen familiearchief, als je dat hebt, en bij je familieleden. Interview bijvoorbeeld je grootouders, je ouders en ooms en tantes. Vanachter je pc kun je de ‘harde data’ van je stamboom vervolgens haast moeiteloos opzoeken.

Dus: ga gewoon lekker op zoek.

Voor wie een stamboom wil maken volgen hier tientallen onmisbare websites en bruikbare links waarmee je moeiteloos een goede start maakt met je stamboomonderzoek.

Aan de slag met je stamboom

  1. Wiewaswie en Open Archieven: Hier begin je. De informatie in Wiewaswie komt rechtstreeks uit de registers van de burgerlijke stand. Dat is de belangrijkste bron voor genealogisch onderzoek. Alle informatie uit de geboorte- huwelijks- en overlijdensaktes (126 miljoen personen) is online doorzoekbaar. Als je hiermee klaar bent, heb je je stamboom uitgezocht tot 1811, het jaar waarin de burgerlijke stand werd ingevoerd. En voorzover het gegevens uit Nederland betreft. Bob Coret biedt een bijzondere website: Open Archieven, waarop je genealogische bronnen van Nederlandse archieven kunt doorzoeken met behulp van open data. Eind 2024 bood Open Archieven 171 miljoen personen, inmiddels aanzienlijk meer dus dan WiewasWie.

  2. Rijksarchieven. Ook onze rijksarchieven bieden steeds meer online aan, deze instellingen zijn zeker de moeite waard van een bezoek. Al was het maar om wat bronnen in te zien of een indruk te krijgen van de omvang en het vele werk dat vele vrijwilliger hiervoor moeten varzetten om alles online beschikbaar te maken.

  3. Geneanet. Het is nu tijd om te kijken of je je stamboom kunt aanvullen met gegevens die anderen gevonden hebben. Geneanet is een website waar vele (amateur)-genealogen hun gegevens met elkaar delen. Naar eigen opgave bevat de database van Geneanet meer van 400 miljoen namen. GenealogieOnline, (45 miljoen namen, ook van Bob Coret) gebruiken eveneens veel genealogen om hun stamboom te publiceren. Het daaraan gelieerde Stamboomforum heeft 89.000 gebruikers.

  4. Stamboomzoeker en GenDex Network. Ook hier maak je op een heel praktische manier gebruik van het stamboomonderzoek dat anderen al gedaan hebben. Op Stamboomzoeker en GenDex Network kun je op personen zoeken in stambomen op internet. Deze websites indexeren (door middel van een Gendex-bestand) gepubliceerde stambomen op het web en maken ze doorzoekbaar als één grote database. De zoekresultaten linken door naar de internetpagina waarop de gegevens van die persoon staan. Eén van die sites die Stamboomzoeker indexeert verdient eigenlijk een eigen vermelding: Graftombe. Deze site digitaliseert begraafplaatsen. Je kunt er gratis foto’s van graven opvragen.

  5. Digitale bronbewerkingen Nederland en België. En dan blijft er altijd een speld in een hooiberg over waarnaar je op zoek bent. Wees gewaarschuwd: deze hooiberg is enorm en succes is niet gegarandeerd. Deze website is in feite een bonte verzameling archiefbronnen die online of digitaal raadpleegbaar zijn. De informatie is gerubriceerd naar Nederlandse of Belgische provincie en je vindt er ook bijvoorbeeld beeldbanken en passagierslijsten. En ook op Archiefzoeker vind je allerhande literatuurbronnen. Op Archiefwiki vind je alle Nederlandse archieven.

  6. Familysearch. Familysearch is de website van the Church of Jesus Christ of Latter-Day Saints, oftewel de Mormonen. Dit kerkgenootschap beoefent genealogie vanuit religieuze overtuiging. Het mooie is dat de bronnen – van over de hele wereld – die de kerk heeft verzameld via internet zijn ontsloten en geraadpleegd kunnen worden. Zoekakten Genver Genver2 bieden een handige ingang op de records die in Familysearch te vinden zijn.

  7. Cyndi’s List. Cyndi’s List is zonder twijfel de grootste verzameling weblinks naar genealogische sites wereldwijd: meer dan 290.000 links, waarmee je dus wel even zoet bent. De links zijn geografisch en thematisch gecategoriseerd.

  8. Het Nationaal Archief beheert waarschijnlijk de grootste archiefcollectie van Nederland. Via hun publiekswebsite GaHetNa kun je in de collectie van meer dan 125 km aan documenten, 14 miljoen foto’sen bijna 300.000 historische kaarten zoeken. Het Centraal Bureau voor Genealogie is het landelijk kennis- en documentatiecentrum voor stamboomonderzoek en verwante wetenschappen. Het is gevestigd op hetzelfde adres als het Nationaal Archief. Een deel van de collecties is online raadpleegbaar in de Digitale Studiezaal, bijvoorbeeld een uitgebreide collectie bidprentjes.

  9. Delpher. De Koninklijke Bibliotheek, in Den Haag naast het Nationaal Archief gehuisvest, beheert een enorme collectie boeken, kranten en tijdschriften (vanaf de eerste krant uit 1618 tot aan kranten uit de twintigste eeuw) die je eveneens online kunt doorzoeken.

  10. Overlijdensadvertenties. Hier vind je familieberichten die in kranten zijn gepubliceerd.
    Kijk daarvoor ook op Mensenlinq en Familieberichtenopinternet.

  11. Nederlandse Genealogische Vereniging. Via de website van de NGV kun je stamboomgegevens van aangesloten leden (10.000) doorzoeken. Verder vind je er alle informatie over de diensten die de vereniging te bieden heeft.

  12. Gratis Software. Bekijk ook de pagina met genealogische software. Je hebt immers een geschikt computerprogramma nodig om de gegevens van je stamboom te registreren. De NGV heeft de beste op een rijtje gezet. Het is belangrijk dat een programma de internationale standaard Gedcom ondersteunt, zodat je gegevens met andere genealogen kunt uitwisselen. Goede programma’s zijn ProGen (dat gebruik ik), Aldfaer, Brothers Keeper, GensDataPro, Haza 21-Genealogie, Personal Ancestral File, Geneaal, Reunion, Oedipus II.
    Interactie met andere genealogen is eveneens mogelijk op Stamboom Forum (ruim 66 duizend leden).

  13. Nederlandse Familienamenbank. De Nederlandse Familienamenbank brengt de spreiding van familienamen in Nederland in beeld. Alle 314.000 namen die in 2007 bij de Gemeentelijke Basisadministratie geregistreerd waren, zijn opgenomen. Daarnaast zijn ook de namen van de volkstelling van 1947 opgenomen. Er zijn vergelijkbare sites voor België, Duitsland, Frankrijk,  Italië.

  14. Netwerk Oorlogsbronnen. Op oorlogsbronnen.nl kun je meer dan tien miljoen stukken uit zo’n honderd oorlogsarchieven en -collecties doorzoeken.
    Een index van oorlogsmateriaal met zo’n grote omvang bestond nog niet in Nederland. Dat moest veranderen, vond het Netwerk Oorlogsbronnen (NOB), de organisatie achter de zoekmachine. “Getuigen van de Tweede Wereldoorlog vallen weg. Bronnen zijn belangrijk om de herinnering levend te houden.”

  15. Online begraafplaatsen. Het project 'Online Begraafplaatsen' heeft als doel het GRATIS beschikbaar stellen van begraafplaatsinformatie. De doelgroep is enerzijds de genealogisch onderzoeker en anderzijds de geïnteresseerde familieleden. Op deze site worden de gegevens op een objectieve wijze weergegeven met inachtneming van de gevoelens van de nabestaanden.

Tot zover mijn stamboom-top 10. Het is, zoals je ziet, helemaal niet nodig om daarvoor dure commerciële websites als Ancestry.com of MyHeritage (dat tegenwoordig zelfs TV-reclame maakt) te gebruiken. Dat is zelfs af te raden, zoals hier te lezen.

Stamboomonderzoek in België

Genealogie wordt in Vlaanderen ook vaak Familiekunde genoemd. Veel van de bovengenoemde websites zijn ook nuttig voor stamboomonderzoek in België. Twee organisaties mogen hier extra genoemd worden:

  • Bij het Rijksarchief in België vind je meer dan 23 miljoen pagina’s genealogische bronnen (parochieregisters en burgerlijke stand). Je kunt online bijna 27.000 parochieregisters (inclusief tafels) raadplegen. Dat kan gratis, maar je moet wel een login en wachtwoord aanmaken.
  • Familiekunde Vlaanderen vzw (voorheen bekend onder de naam Vlaamse Vereniging voor Familiekunde) geeft familiekundige dienstverlening en advies, via de website Familiegeschiedenis.be en cursussen. Naast de online bronnen zijn er afdelingen en documentatiecentra.

Hoe verder?

Eén belangrijke slotopmerking: om de kwaliteit van je werk te waarborgen, is het nodig om altijd de gegevens die je gevonden hebt te controleren met de originele archiefbronnen, bijvoorbeeld in een van de Rijksarchieven. Alleen dan weet je zeker dat je niet de fout van een ander overneemt.

Klaar? Nee, nooit: het maken van een stamboom stopt niet als je alle data bij elkaar hebt. Het moet een verhaal worden. Je moet er achter komen wat voor mensen het waren, wat ze deden, wat voor problemen ze hadden. Dan komen ze weer tot leven.